พระธาตุเขาสามร้อยยอด


เมื่อพระพุทธเจ้าปรินิพพานไปแล้ว ๕๐๐ ปี พระสงฆ์ทั้งหลายที่มาไม่ทันพระพุทธเจ้า
แต่ยังทันพระศาสนาในสมัยนั้น  ยังมีพระสงฆ์ผู้ปฏิบัติธรรม  ยึดถือพระธรรมอันเคร่งครัด
อยู่เป็นจำนวนมาก  พระสงฆ์เหล่านั้นต่างแยกย้ายออกหาที่สงบวิเวกปฏิบัติธรรม
เขาสามร้อยยอด  เป็นที่สนุกสำหรับการปฏิบัติธรรมเพราะเป็นป่าหิมพานต์ชั้นหนึ่ง
ผู้ที่มาพักอาศัยส่วนใหญ่เป็นพระอภิญญา  เพราะท่านต้องเข้ามาบิณฑบาตข้าว
ในเมือง ในกรุงเทพ เพียงครู่เดียวก็กลับไป  คนใส่บาตรก็เห็นเป็นพระธรรมดา
สถานที่ท่านอยู่ไม่มีคนเห็นเพราะอยู่ในป่าลึก  พระสงฆ์เหล่านี้มีความขยัน
หมั่นเพียรปฏิบัติธรรมเคร่งครัดดังได้อยู่เฉพาะพระพักตร์ขององค์สมเด็จ
พระสัมมาสัมพุทธเจ้า  ประกอบกับมีอาจารย์ใหญ่ผู้เป็นศากยวงศ์มาจาก
ประเทศอินเดีย  มาสอนปฏิบัติกรรมฐานให้หมดจากกิเลสให้รีบปฏิบัติธรรม
ให้ทันพระพุทธเจ้า  ซึ่งรออยู่แล้วพระสงฆ์ทั้งหมดต่างปฏิบัติธรรมจนบรรลุ
อรหัตตผลนิพพาน  ในถ้ำเขาสามร้อยยอดนั้น  การมาปฏิบัติธรรมในที่นี้
เป็นการที่มีคนมาหา  ไม่หยุดหย่อนไม่อาจจะปฏิบัติธรรมได้ดัง เช่น
พระสงฆ์ในปัจจุบันนี้ไม่ห่วงการตัดกิเลส  ห่่วงแต่โชคลาภ 

สังขารของพระอรหันต์ที่นิพพานในถ้ำมีเป็นจำนวนมากต่อมาช้านาน
กลายเป้นก้อนหินมีเทวดารักาา  ก้อนหินนั้นมีลวดลายต่างๆกัน
พระอรหันต์ที่มีอานุภาพมากหินพระธาตุก็มีลวดลายสวย พระอรหันต์
ที่มีอานุภาพน้อยหินก็ไม่มีลาย  พระฤทธิอย่างหนึ่ง  พระกัสสปะมีฤทธิ์
อย่างหนึ่ง  พระสารีบุตรมีฤทธิ์อย่างหนึ่ง  พระโมคัลลาน์มีฤทธิ์อย่างหนึ่ง
บารมีที่สร้างมาเป็นอารมณ์อย่างใดอย่างหนึ่ง  อารมณ์เกิดเป็นนิมิตเป็น
กรรมฐานกองใดกองหนึ่ง  พิจารณากรรมฐานนั้นให้ถึงอรหัตตผล
ตัวอย่างเช่น  ใช้กสิณไฟ  กสิณน้ำ  กสิณลม เอาสิ่งนั้นมาเป็นนิมิต
เป็นรูปพระพิจารณาให้กว้างและลึก  ทำจนแก่กล้าขึ้น   เรียนมาก
รู้มากขึ้น  เป็นพระอรหันต์ที่โปรดสัตว์ได้มาก  พระธาตุก็มีลักษณะ
สวยงามมีลวดลายมาก